In dit artikel wordt uitgelegd hoe een photo ionisatie detector kan worden ingezet voor het meten van DME en welk apparaat hiervoor het meest geschikt is. Daarin komen de volgende onderwerpen aan bod:
- Wat is dieselmotoremissie?
- Waar kom ik dieselmotoremissie tegen?
- Grenswaarde(n) dieselmotoremissie
- Dieselmotoremissie meten, welk apparaat kies ik?
Wat is dieselmotoremissie?
Dieselmotoremissie, ook vaak afgekort als DME, is heel flauw gezegd de emissie van dieselmotoren. Dus de uitlaatgassen die afkomstig zijn van een verbrandingsmotor die op diesel draait. Diesel wordt gemaakt van ruwe aardolie en is goedkoper dan bijvoorbeeld benzine omdat het een minder zuiver product is en minder verwerking vereist. Het grote nadeel dat daarbij komt kijken is dat wanneer diesel wordt verbrand er (veel) meer schadelijke stoffen vrijkomen.
Het dieselrookmengsel dat daarbij vrijkomt is complex en kunnen we opsplitsen in toxische-, irriterende gassen waaronder stikstofoxiden oftewel de NO-X’en (NO en NO2), koolmonoxide (CO), benzeen, tolueen, formaldehyde en stofdeeltjes. De stofdeeltjes bestaan uit elementair koolstof, zware metalen, PAK’s en PCB’s. DME is ingedeeld in Groep 1-carcinogeen, wat betekent dat ze gezien worden als een duidelijke oorzaak van kanker bij mensen.
Waar kom ik DME tegen?
Dieselmotoren kom je voornamelijk tegen in voertuigen, maar daar blijft het niet bij. Ze zijn ook te vinden in machines of dieselgeneratoren. Industrieën waar je hiermee te maken hebt zijn onder andere transport, bouw, landbouw, scheepvaart, luchtvaart en in productieomgevingen.
Grenswaarde
Per 1 juli 2020 geldt een wettelijke grenswaarde van 10 microgram per kubieke meter gemeten als respirabel elementair koolstof (bron: https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/dieselmotoremissie/wat-zegt-de-wet-over-dieselmotoremissie). Daarnaast blijft de wettelijke verplichting gelden om de blootstelling aan DME tot een zo laag mogelijk niveau te brengen als technisch uitvoerbaar is.
Echter, ook de andere gassen die eerder in dit artikel zijn genoemd hebben een grenswaarde. Die zijn hieronder in de tabel zichtbaar:
| Gassen | |
| Stikstofmonoxide (NO) | TGG-8u - 2 ppm (2,5 mg/m3) |
| Stikstofdioxide (NO2) | TGG-8u - 0,5 ppm (0,96 mg/m3) TGG-15 - 1 ppm (1,91 mg/m3) |
| Zwaveldioxide (SO2) | TGG-8u 0,25ppm (0,7 mg/m3) |
| Koolstofdioxide (CO2) | TGG-8u - 5000 ppm (9000 mg/m3) |
| Formaldehyde (HCHO) | TGG-8u - 0,2 ppm (0,15 mg/m3) TGG-15 - 0,4 ppm (0,5 mg/m3) |
| Benzeen (C6H6) | TGG-8u - 0,2 ppm (0,7 mg/m3) |
| Tolueen (C6H5CH3) | TGG-8u - 40ppm (150 mg/m3 (TGG - 8u) |
| Stof | |
| Elementair koolstof (Roet) | 10 ug/m3 |
Dieselmotoremissie meten
Dieselmotoremissie meten is uiteraard afhankelijk van de waardes waaraan je wilt gaan toetsen. Gaat het om stofdeeltjes, gas, of een combinatie van beide. Wanneer het om gas gaat, is de MultiRAE 2 een enorm geschikt instrument dat ook veelvuldig wordt ingezet tijdens tunnelprojecten. Het apparaat kan van vijf sensoren tegelijk worden voorzien en komt dan vaak ik de volgende configuratie:
NO, NO2, CO, SO2 en PID sensoren. In sommige gevallen wordt de PID sensor uitgewisseld voor een CO2 sensor. Het voordeel is dat de MultiRAE 2 een resolutie op de PID sensor heeft van 0,1 ppm ten opzichte van de MultiRAE Lite met 1 ppm. Voor korte projecten kunt u de MultiRAE Series bij ons huren, maar mochten de metingen meerdere keren per jaar plaats vinden dan is koop ook interessant. Prettig aan dit meetinstrument is dat dieselmotoremissie meten direct resultaat geeft op het scherm en de data in het apparaat wordt opgeslagen.
Als alternatief kan worden gekozen voor een stationaire meetkop, of een omgevingsmonitor. Stationaire meetkoppen worden vaak ingezet in ondergrondse parkeergarages en dan voornamelijk met CO sensoren. Dit om ophoping van koolmonoxide te voorkomen en vroegtijdig te alarmeren voordat het gevaarlijk wordt. Omgevingsmonitoren kunnen net als de MultiRAE 2 worden ingezet voor gasmetingen maar worden tijdens een project neergezet en kunnen een bepaald gebied alarmeren.
Dieselmotoremissie meten aan de hand van elementair kool is een lastiger verhaal. Dit gebeurt door middel van een luchtbemonsteringspomp en een kwartsvezelfilter. Echter, hiermee kunt u alleen 8-uurs metingen doen en heeft u niet direct resultaat. Het filter wordt namelijk opgestuurd naar een laboratorium en op elementair kool geanalyseerd. Binnen twee weken krijgt u resultaat van de meting binnen. Dit geeft wel een nauwkeurig resultaat van de blootstelling van uw medewerkers.
Een minder nauwkeurig beeld kan worden verkregen door te meten met een monitor voor ultrafijnstof. Dit zijn digitale stofmeters die aangeven hoeveel de stofconcentratie (indicatief) is en geven real-time data.
Dieselmotoremissie meten is zo makkelijk nog niet. Meer weten over dieselmotoremissie meten? Neem contact op.
Voor officiële blootstellingsmetingen (conform NEN689 en/of NEN482) is het altijd aan te raden advies in te winnen van een deskundig persoon zoals de arbeidshygiënist.
